Δυσμηνόρροια

Δυσμηνόρροια – Ο Πόνος της Περιόδου

Δυσμηνόρροια είναι η κατάσταση κατά την οποία η γυναίκα πονάει περισσότερο από το φυσιολογικό κατά τη διάρκεια της περιόδου της (έμμηνος ρύση). Μια κοπέλα μπορεί να εμφανίσει τέτοιο πρόβλημα κατά την εφηβική της ηλικία χωρίς κάποια προϋπάρχουσα πάθηση (πρωτοπαθής δυσμηνόρροια) ή όταν έχει πλέον μεγαλώσει, οπότε και υπάρχει συνήθως κάποιο παθολογικό αίτιο, το οποίο πρέπει να διερευνηθεί (δευτεροπαθής). Γενικά, όταν ο πόνος της περιόδου είναι συχνός, έντονος και δεν περνά με τη λήψη δισκίων παρακεταμόλης (Depon – Panadol ), έχουμε δυσμηνόρροια.

Περίπου το 25-30% των γυναικών σε κάποια φάση της ζωής τους παραπονούνται για δυσμηνόρροια. Φυσιολογικά, μια γυναίκα δεν θα έπρεπε να νιώθει παρά μέτριο πόνο, ο οποίος οφείλεται στις Προσταγλανδίνες, οι οποίες προκαλούν τις συσπάσεις της μήτρας.
Αν η παραγωγή των ουσιών αυτών είναι πάνω από το φυσιολογικό, τότε έχουμε πόνο, ο οποίος αρχίζει να εκδηλώνεται 1-2 μέρες πριν την περίοδο και συνεχίζει κατά τη διάρκειά της. Ο πόνος μπορεί να είναι ρυθμικός, σαν κράμπα, να αντανακλά στη μέση, την πλάτη, το στομάχι ή και τα πόδια. Μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν ναυτία (τάση προς εμετό).

Προδιαθεσικοί παράγοντες για την ανάπτυξη πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας είναι :

• η έναρξη της εμμήνου ρύσεως σε μικρή ηλικία (μικρότερη των 12 ετών),
• η ατοκία,
• η μεγάλη αιμορραγία στην περίοδο,
• το κάπνισμα,
• η παχυσαρκία
• το οικογενειακό ιστορικό.

Για τη δευτεροπαθή δυσμηνόρροια ευθύνονται συνήθως:

• η ενδομητρίωση,
• η αδενομύωση,
• τα ινομυώματα,
• οι ενδομήτριες συσκευές αντισύλληψης (σπιράλ),
• η στένωση του τραχήλου,
• οι πυελικές φλεγμονές,
• οι ανωμαλίες στη διάπλαση των γυναικολογικών οργάνων
• κύστεις ωοθηκών,
• καρκινώματα κλπ.

Μια γυναίκα με τέτοια συμπτώματα καλό θα ήταν να επισκεφθεί το γυναικολόγο της.  Σε περίπτωση πρωτοπαθούς δυσμηνόρροιας, μπορεί να χορηγηθεί κάποιο παυσίπονο με αντι-προσταγλανδινικές ιδιότητες (προσοχή γιατί τα περισσότερα αυξάνουν το αίμα της περιόδου) σε συνδυασμό ή μη με παράγοντες που ευνοούν την πήξη του αίματος.
Μπορεί επίσης να χορηγήσουν αντισυλληπτικό χάπι. Έχει παρατηρηθεί ότι τα αντισυλληπτικά μπορεί να βελτιώσουν τα χαρακτηριστικά της περιόδου. Αυτό προϋποθέτει βέβαια, πως δεν υπάρχουν αντενδείξεις χορήγησης των παραπάνω χαπιών στην ασθενή και είναι πλήρως ενήμερη για τις παρενέργειές τους, τις αντενδείξεις τους, την υποχρεωτική παρακολούθηση βιοχημικών και ηπατικών δεικτών της, την υποχρεωτική διακοπή καπνίσματος και πολλά άλλα. Τα αντισυλληπτικά χάπια δεν επιτρέπουν στις ωοθήκες να παράγουν ωάριο κάθε μήνα (ωορρηξία) και κατά συνέπεια, λόγω αυτής της παρενέργειάς τους,  παράγονται λιγότερες προσταγλανδίνες από τον οργανισμό της γυναίκας, άρα αυτή θα πονάει λιγότερο.

Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται πλήρως με βιομιμητικές ορμόνες, και χωρίς να έχουμε καμία αντένδειξη οι παρενέργειες.  Οι βιοπανομοιότυπες ορμόνες (ή βιολογικά ταυτόσημες με εκείνες όλων των ανθρώπινων όντων) παράγονται από τη γενετική μηχανική ή από τα φυτά. Δεν προέρχονται από ζώα ή ανθρώπους όπως γινόταν στο παρελθόν. Στην περίπτωση της δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας ο γυναικολόγος θα πρέπει να διαφοροδιαγνώσει το βασικό αίτιο.

Ο βασικότερος παράγοντας πρόκλησης δευτεροπαθούς δυσμηνόρροιας είναι η Ενδομητρίωση.

Στην πάθηση αυτή, κύτταρα του εσωτερικού τοιχώματος της μήτρας (ενδομήτριο) μεταναστεύουν σε άλλα σημεία του σώματος. Αυτά εξακολουθούν και παράγουν το αίμα της περιόδου, έκτοπα, όπου και αν βρίσκονται, σαν να βρίσκονταν στην κανονική τους θέση ενδομητρίως.

Όταν λοιπόν μεταναστεύουν -κυρίως μέσω των σαλπίγγων-προς την κοιλιά, εγκαθίστανται σε διάφορα σημεία του σώματος (ωοθήκες, έντερο, σπάνια ακόμα και στον εγκέφαλο) και παράγουν αίμα κατά τη διάρκεια της περιόδου. Για το λόγο αυτό μια γυναίκα μπορεί να πονάει στην περίοδο της σε διάφορα σημεία της κοιλιάς. Η Ενδομητρίωση χρειάζεται ειδική φαρμακευτική θεραπεία και αρκετές φορές λαπαροσκοπική χειρουργική αφαίρεση.

Νεότερες έρευνες αποδεικνύουν πως οι περισσότερες περιπτώσεις γυναικών -ειδικά νέων- όπου δεν βρίσκεται συγκεκριμένο αίτιο για τον πόνο της περιόδου και αυτός δεν υποχωρεί εύκολα, οφείλονται στην ενδομητρίωση. Παρόλα αυτά, η ενδομητρίωση μπορεί να πλήξει και γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 30) γιατί είναι μια νόσος εξελικτική, η οποία οδηγεί στη δημιουργία συμφύσεων, πόνου στη σεξουαλική επαφή (δυσπαρεύνια), την αφόδευση (δυσχεσία), κλεισίματος των σαλπίγγων και υπογονιμότητας.

Πρέπει λοιπόν οι γυναίκες να βρίσκονται σε εγρήγορση για συμπτώματα και να ενημερώνουν το γυναικολόγο τους προκειμένου να προλάβουν δυσάρεστες εξελίξεις για την υγεία τους, ειδικά στην περίπτωση που θέλουν να τεκνοποιήσουν.

Έχει αποδειχθεί ότι στη ύφεση των συμπτωμάτων βοηθάει η αλλαγή της δίαιτας, η διακοπή του καπνίσματος, η άσκηση, τα θερμά επιθέματα, ο ποιοτικός ύπνος.

Για να είστε καλά

Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.

Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε : Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία,
Χειρουργική Μαστού, Ορμονική Αποκατάσταση με Βιομιμητικές Ορμόνες
Λειτουργική, Αναγεννητική, Αντιγηραντική και Προληπτική Ιατρική