Η Προγεστερόνη (Progesterone), αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως Ορμόνη της γυναίκας, μαζί με τα πολύτιμα Οιστρογόνα της. Οι ρόλοι της είναι τόσοι πολλοί και σημαντικοί, που πραγματικά, την κατατάσσουν στην κορυφή των απαραίτητων για την Επιβίωση και τη Διατήρηση της Ζωής του είδους μας στον πλανήτη.
Την Προγεστερόνη συχνά την αποκαλούμε «Ορμόνη της Μητρότητας». Δεν είναι τυχαίο, ούτε και υπερβολή.
Αρχικά, το ίδιο το όνομά της Progesterone, που της δόθηκε το 1930, όταν ανακαλύφθηκε, ετυμολογικά, αποκαλύπτει τη βασική λειτουργία της. Είναι μια σύνθετη λέξη όπου το “Pro” σημαίνει «για», δηλαδή «με σκοπό…» , το “gest” σημαίνει “gestation” δηλαδή κύηση, εγκυμοσύνη και το τελευταίο συνθετικό είναι η κατάληξη της λέξης “hormone” δηλαδή ορμόνη.
Επομένως, σύμφωνα με το όνομά της, η Προγεστερόνη (Progesterone) είναι η γυναικεία Ορμόνη, που έχει ως σκοπό της την εγκυμοσύνη, την κύηση.
Πραγματικά, αμέσως μετά την επίτευξη Ωοθυλακιορρηξίας σε έναν φυσιολογικό γυναικείο καταμήνιο κύκλο (περίοδο), οι Ωοθήκες παράγουν Προγεστερόνη (Progesterone). Συγκεκριμένα όπως έχουμε πει, το Ωχρό Σωμάτιο την εκκρίνει, δηλαδή το Προέχον Ωοθυλάκιο του συγκεκριμένου κύκλου, που «έσπασε» για να απελευθερώσει ένα Ωάριο, όπως πρέπει να γίνει φυσιολογικά, με τη βοήθεια των μέγιστων επιπέδων Οιστρογόνων.
Ο ρόλος της Προγεστερόνης που εκκρίνεται στη συνέχεια, είναι να προετοιμάσει τον εσωτερικό βλεννογόνο της μήτρας, το Ενδομήτριο, για να υποδεχθεί την εμφύτευση, να αναπτύξει τα αιμοφόρα αγγεία του ενδομητρίου περαιτέρω και να συνεχίσει την ανάπτυξη και θρέψη του γονιμοποιημένου ωαρίου (εάν έχει προκύψει φυσικά γονιμοποίηση), ώστε να εξελιχθεί ομαλά μια κύηση.
Ο ρόλος της επίσης είναι πολύ σημαντικός, γιατί χωρίς αυτήν, δε μπορεί να «συλλάβει» μια γυναίκα, άρα γίνεται Υπογόνιμη.
Επιπλέον, χωρίς Προγεστερόνη, δε μπορεί να διατηρηθεί μια κύηση. Μέχρι το τέλος σχεδόν του πρώτου τριμήνου κάθε εγκυμοσύνης, την απαραίτητη Προγεστερόνη για την ομαλή εξέλιξη της κύησης, τη δίνει η μητέρα, από το Ωχρό Σωμάτιο που αναφέραμε. Κατόπιν, από την 11η εβδομάδα της κύησης και μετά, αναλαμβάνει την παραγωγή της ο Πλακούντας, που έχει πλέον σχηματιστεί και αποτελεί μεταξύ άλλων και ορμονοπαραγωγό όργανο κατά την εγκυμοσύνη. Η έλλειψη αυτής της γνώσης στο παρελθόν, οδήγησε σε εκατομμύρια Αυτόματες Αποβολές εμβρύων, κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης, λόγω Ανεπάρκειας Προγεστερόνης από τη μητέρα. Ευτυχώς σήμερα που το γνωρίζουμε, αποκαθιστούμε την Προγεστερόνη που λείπει στη μητέρα, συνήθως και κυρίως μέχρι και τη 10η με 11η εβδομάδα της κύησης, βοηθώντας έτσι στην ομαλή έκβαση της εγκυμοσύνης.
Αυτοί λοιπόν, είναι συνοπτικά, οι σημαντικότεροι «Μαιευτικοί» ρόλοι, όπως αναφέρω συνήθως, της Προγεστερόνης. Καταλαβαίνουμε όλοι, ότι χωρίς Προγεστερόνη, δεν υπάρχει Αναπαραγωγή.
Ωστόσο, οι «Γυναικολογικοί» ρόλοι της Προγεστερόνης, στη Ζωή και το Σώμα κάθε γυναίκας, είναι πολύ περισσότεροι.
Η Προγεστερόνη, προάγει και αναπτύσσει, πολλαπλούς και μείζονος σημασίας για την επιβίωση της γυναίκας, προστατευτικούς λειτουργικούς μηχανισμούς.
Ο σημαντικότερος ρόλος της Προγεστερόνης, είναι ότι αποτελεί το μεγαλύτερο «Ορμονικό Εξισορροπιστή» στη γυναίκα. Γιατί η Προγεστερόνη, εξισορροπεί τα γυναικεία Οιστρογόνα.
- Μια μεγάλη διαφορά της Προγεστερόνης από τα Οιστρογόνα, είναι ότι αντίθετα από τα Οιστρογόνα, ποτέ δεν έχουμε υπερπαραγωγή Προγεστερόνης. Μόνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με στόχο την ανάπτυξη του εμβρύου.
Σε έναν Φυσιολογικό 28 ημερών διάρκειας καταμήνιο γυναικείο κύκλο, τις 14 πρώτες ημέρες, δεν παράγεται Προγεστερόνη. Μετά τη 14η ημέρα του κύκλου, όταν συντελείται η Ωοθυλακιορρηξία, τα επίπεδα της Προγεστερόνης αυξάνονται συνεχώς, φτάνοντας 7 ημέρες αργότερα, την 21η ημέρα του κύκλου, στις μέγιστες τιμές τους. Εάν δεν έχει γίνει γονιμοποίηση, τα επίπεδα Προγεστερόνης πέφτουν έως την 28η ημέρα και την επομένη, ένας νέος κύκλος ξεκινά, με την εμφάνιση της εμμήνου ρύσεως (αίμα περιόδου) στη γυναίκα.
Είναι πολύ σημαντικό τώρα να καταλάβουμε το εξής.
Όταν η περίοδος στη γυναίκα, έρχεται νωρίτερα από τις 28 ημέρες, που είναι το Βέλτιστο και επιθυμητό, σημαίνει ότι ο οργανισμός της ΔΕΝ παράγει αρκετή Προγεστερόνη.
Εάν δεν έρθει περίοδος καθόλου, είναι δείκτης πιθανής εγκυμοσύνης, μέχρι εξακρίβωσης με τεστ-κυήσεως αίματος.
Ωστόσο και όταν η περίοδος αργεί να έρθει (Αραιομηνόρροια) ή δεν έρχεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα (Αμηνόρροια), σημαίνει ότι η γυναίκα έχει Ανεπάρκεια Προγεστερόνης.
Οι Διαταραχές γενικά της Εμμήνου Ρύσεως (περιόδου) στις γυναίκες, είναι δείκτης Ανεπάρκειας Προγεστερόνης.
Σε αρκετές γυναίκες με Ανεπάρκεια Προγεστερόνης, η Εμμηναρχή (πρώτη περίοδος) τους ξεκίνησε σχετικά αργά. Έχουν συνήθως ένα Ιστορικό Ασταθούς κύκλου και μικρότερες ποσότητες αίματος κατά την περίοδό τους. Συχνά οι γυναίκες αυτές, αντιμετωπίζουν προβλήματα Υπογονιμότητας ή αδυναμία να ολοκληρώσουν την εγκυμοσύνη τους, είτε παρουσιάζοντας συχνές αυτόματες αποβολές, είτε έχοντας στο ιστορικό τους πρόωρο τοκετό.
Όλες οι γυναίκες, κατά τη διάρκεια της ζωής τους, μετά τα 25 τους χρόνια και πολύ περισσότερο από τα 35 τους χρόνια και μετά, παράγουν όλο και λιγότερα ποσά Προγεστερόνης. Η Προγεστερονική Ανεπάρκεια μετά τα 40 τους χρόνια είναι μεγάλη και ελάχιστες γυναίκες στη Γη, συνεχίζουν να παράγουν στα 45 τους χρόνια, τις ποσότητες Προγεστερόνης που παρήγαγαν στα 25 τους. Κατά την Περιεμμηνόπαυση δε, οι περισσότερες γυναίκες δεν έχουν πλέον Προγεστερόνη.
Σε αυτή τη φάση, την Περιεμμηνόπαυση, ένα 30-35% γυναικών μπορεί να έχουν κάποιες άτακτες εκκρίσεις Προγεστερόνης, όπως άτακτοι είναι και οι υποτιθέμενοι κύκλοι περιόδου που τους συμβαίνουν.
Κατά την Εμμηνόπαυση τέλος, όλες οι γυναίκες έχουν πλέον πλήρη Ανεπάρκεια Προγεστερόνης. Μη έχοντας Προγεστερόνη, δεν μπορούν να παράξουν νέο οστό και μαζί με την έλλειψη Οιστρογόνων, πυροδοτείται η έναρξη της Οστεοπόρωσης.
- Το σπουδαιότερο σημείο που πρέπει να κατανοήσουμε, είναι ότι οι Ανεπάρκειες σε Προγεστερόνη και γενικά η πτώση της Προγεστερόνης κατά τη διάρκεια της ζωής της γυναίκας, συμβαίνει πολύ νωρίτερα (σε μικρότερες ηλικίες), πιο επίμονα και συστηματικά, συγκριτικά με την πτώση των Οιστρογόνων στη γυναίκα.
- Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, να αναπτύσσεται κατόπιν η Οιστρογονοκυριαρχία (Estrogen Domination) στις γυναίκες. Γιατί η διαφορά μεταξύ της πτώσης των Οιστρογόνων τους σε σχέση με την πτώση της εξισορροπιστικής τους Προγεστερόνης, είναι τέτοια ώστε να υπερτερούν σημαντικά τα Οιστρογόνα.
Για να είστε πάντα καλά.
Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε : Λειτουργική, Προληπτική, Αντιγηραντική Ιατρική,
Ορμονική Αποκατάσταση γυναικών με Βιομιμητικές Ορμόνες,
Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία, Χειρουργική Μαστού
