Απλή υπερπλασία ενδομητρίου συμβαίνει όταν το ενδομήτριο γίνεται παχύ λόγω της διάρκειας δράσης των οιστρογόνων.
Το ενδομήτριο είναι η εσωτερική επένδυση της μήτρας και παχαίνει κάθε μήνα στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την εγκυμοσύνη. Εάν δεν επιτευχθεί εγκυμοσύνη, η επένδυση αυτή αποβάλλεται με την περίοδο (έμμηνο ρύση). Η διαδικασία ελέγχεται από τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη. Αν οι ορμόνες αυτές είναι εκτός ισορροπίας, μπορεί να προκύψει υπερβολική ανάπτυξη των κυττάρων που ενδομητρίου που οδηγεί σε υπερπλασία.
Γυναίκες με ακανόνιστο μηνιαίο κύκλο που δεν έχουν ωορρηξία είναι πιο επιρρεπείς στο πρόβλημα αυτό. Κάθε ωορρηξία παράγει για σχεδόν 14 ημέρες την προγεστερόνη η οποία προστατεύει το ενδομήτριο. Όταν η ωορρηξία δεν συμβαίνει τακτικά, λείπει η προστασία της προγεστερόνης. Η υπερβολική ή η συνεχής χωρίς διακοπή δράση των οιστρογόνων αποτελεί την παθογένεια της νόσου. Η οιστρογονική επίδραση δεν είναι απαραίτητο να είναι υπερβολική, όταν έχει παρατεταμένη διάρκεια και κυρίως χωρίς να υπάρχει η δράση της προγεστερόνης. Οι άνωορρηκτικοί κύκλοι αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία.
Η απλή ενδομήτρια υπερπλασία πρέπει να διαχωρίζεται από μια κατάσταση που λέγεται σύνθετη υπερπλασία και η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο του ενδομητρίου.
Ιστολογικοί Τύποι Υπερπλασίας και Σχέσεις με τον Καρκίνο
Η υπερπλασία του ενδομητρίου χωρίζεται σε τρεις ιστολογικούς τύπους ανάλογα με την μορφολογία των αδένων και είναι οι εξής:
- Αδενοκυστική υπερπλασία με κύτταρα χωρίς ατυπία.
- Αδενωματώδη υπερπλασία, η οποία είναι μια πιο δραστηριοποιημένη ή προχωρημένη φάση της υπερπλασίας και δύναται ορισμένες φορές να εμφανίσει κυτταρική ατυπία. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα ευρήματα από την υπερπλασία του ενδομητρίου είναι καλοήθη. Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως παρατηρείται στην αδενωματώδη υπερπλασία να υπάρχει και ατυπία, η οποία μπορεί να είναι, είτε αναστρέψιμη, δηλαδή να υποχωρήσει σε ένα φυσιολογικό ενδομήτριο, είτε να προχωρήσει σε μια κατάσταση πιο σοβαρή όπως είναι ο καρκίνος του ενδομητρίου.
Κλινική εικόνα
Η υπερπλασία του ενδομήτριου αποτελεί ένα συχνό εύρημα σε ασθενείς με υπερβολική, ανώμαλη ή παρατεταμένη αιμορραγία. Επίσης παρατηρείται σε ασθενείς μετεμμηνοπαυσιακής ηλικίας χωρίς ή με μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία. Η υπερπλασία συναντάται πιο συχνά στα δύο άκρα της εμμηνορρυσιακής ζωής μιας γυναίκας στην προεφηβική και στην εμμηνοπαυσιακή περίοδο, που συνυπάρχει συνήθως διαταραχή της ωορρηξίας. Η υπερπλασία του ενδομητρίου μπορεί επίσης να προέλθει από ένα ωοθηκικό όγκο ή από πολυκυστική νόσο των ωοθηκών ή ανωμαλία άλλων ενδοκρινών αδένων ή από χρήση διαφόρων φαρμάκων.
Κάποιες φορές, η αιμορραγία συνοδεύεται από αναιμία και έλλειψη σιδήρου.
Η διάγνωση γίνεται με μεγάλη αξιοπιστία με το διακολπικό υπερηχογράφημα όπου ανευρίσκεται πεπαχυμένο ενδομήτριο. Συχνά, με την υπερπλασία συνυπάρχουν και πολυποδες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις (πχ μεγαλύτερες γυναίκες, γυναίκες με ιστορικό καρκίνου μαστού, παχύσαρκες γυναίκες κλπ) η υπερπλασία μπορεί να οφείλεται σε κακοήθεια. Ολοκληρωμένη διάγνωση και θεραπεία γίνεται με την υστεροσκόπηση.
Ανάλογα με την περίπτωση, την ηλικία της ασθενούς και το βασικο σύμπτωμα (πχ αιμορραγία, υπογονιμοτητα κλπ) εξατομικεύεται και το είδος της υστεροσκοπικής επέμβασης. Μετά την υστεροσκοπική αφαίρεση της υπερπλασίας, τη βιοψία και την ακριβή ιστολογική διάγνωση προσδιορίζεται επακριβώς το πλάνο παρακολούθησης της ασθενούς.
Για να είστε πάντα καλά.
Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε : Λειτουργική, Προληπτική, Αντιγηραντική Ιατρική,
Ορμονική Αποκατάσταση γυναικών με Βιομιμητικές Ορμόνες,
Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία, Χειρουργική Μαστού