Εμβόλια HPV κατά του Καρκίνου τραχήλου μήτρας
Στην Ελλάδα κυκλοφορούν σήμερα δύο εμβόλια εναντίον των ιών των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papiloma Viruses – H.P.V.). Το πρώτο εμβόλιο HPV που κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2007 με το εμπορικό όνομα GARDASIL είναι ένα τετραδύναμο εμβόλιο έναντι των ιών HPV 16,18 που είναι οι κύριοι ογκογόνοι ιοί, υπεύθυνοι για το 73% των Καρκίνων του τραχήλου της μήτρας και των ιών HPV 6,11 που είναι υπεύθυνοι για το 90% των γεννητικών Κονδυλωμάτων.
Το δεύτερο που κυκλοφόρησε στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2007 με το εμπορικό όνομα CERVARIX. Αυτό το εμβόλιο είναι διδύναμο και προσφέρει προστασία έναντι των ογκογόνων ιών HPV 16 KAI 18.
Ηλικία εμβολιασμού
Το τετραδύναμο εμβόλιο GARDASIL προσφέρει προστασία έναντι των ιών HPV 6,11,16,18 και συνιστάται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΜΕΑ) για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για κορίτσια και αγόρια ηλικίας 9-15 ετών και γυναίκες 15-26 χρόνων αρνητικές στους τύπους αυτούς του ιού.
Επίσης ενεκρίθη σε γυναίκες 26 έως 45 ετών, για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλειά του. Επιπλέον, ο FDA ενέκρινε τη χορήγησή του σε αγόρια 9-26 ετών. Το εμβόλιο CERVARIX συνιστάται από την ίδια Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 10-25 χρόνων.
Κορίτσια ηλικίας 9-15 χρόνων
Η ηλικία που συνιστάται ο εμβολιασμός είναι στην αρχή της εφηβείας και πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητος των κοριτσιών.
Γυναίκες ηλικίας 15-26 χρόνων
Οι γυναίκες της ηλικιακής αυτής ομάδας, οι οποίες είναι πιθανότατα σεξουαλικά ενεργές, μπορούν να εμβολιάζονται γιατί δεν είναι απαραίτητο να έχουν ήδη μολυνθεί από τους τύπους HPV 6,11,16 και 18 από τους οποίους προστατεύει το εμβόλιο.
Τα αποτελέσματα όμως του εμβολιασμού δεν θα είναι πιθανόν το ίδιο ικανοποιητικά στην περίπτωση που οι γυναίκες αυτές έχουν ήδη μολυνθεί από τους ιούς HPV 16,18 και τους HPV 6,11 που καλύπτει το εμβόλιο.
Εμβολιασμός μόνο γυναικών ή και ανδρών;
Ο εμβολιασμός ανδρών δεν συστήνεται προς το παρόν συνολικά, αν και υπάρχουν πολύ καλά αποτελέσματα εμβολιασμού σε αγόρια ηλικίας 9-15 χρόνων. Θα πρέπει όμως να αναμένουμε ακόμη περισσότερες πληροφορίες, από κλινικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη σήμερα, για το αν θα πρέπει και οι άνδρες να μπουν σε συστηματικό πρόγραμμα εμβολιασμού.
Διάρκεια προστασίας
Η διάρκεια προστασίας είναι άγνωστη ακόμη, αφού ακόμη παρακολουθούνται χιλιάδες περιστατικά ανά τον κόσμο, συστηματικά, τα οποία έχουν κάνει το εμβόλιο. Έχει όμως πιστοποιηθεί ότι το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό για περίοδο τουλάχιστον 5,5 χρόνων μέχρι σήμερα για τους ιούς HPV 16,18 για τους οποίους το εμβόλιο παρέχει προστασία (από 5 έως 6,4 χρόνια). Δεν είναι γνωστό σε αυτή τη φάση αν χρειαστεί αναμνηστική δόση στο μέλλον και πότε.
Διασταυρούμενη προστασία
Και τα δυο εμβόλια HPV έχουν καταδείξει στοιχεία διασταυρούμενης προστασίας κατά των τύπων HPV 31 και 45 , οι οποίοι σχετίζονται στενά με τους HPV 16 και 18, αντίστοιχα. Το διδύναμο εμβόλιο έχει δείξει κλινική αποτελεσματικότητα 68,4% στην πρόληψη CIN2+ (HG-SIL) προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας που οφείλονται σε 10 συνολικά τύπους του ιού HPV, οι οποίοι ευθύνονται για το 16% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας στην Ευρώπη.
Το τετραδύναμο έχει δείξει κλινική αποτελεσματικότητα 32,5% στην πρόληψη CIN2+ (HG-SIL) προκαρκινικών αλλοιώσεων και αδενοκαρκινώματος in situ του τραχήλου της μήτρας που οφείλονται σε 10 συνολικά τύπους του ιού HPV, οι οποίοι ευθύνονται για το 16% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας στην Ευρώπη. Επίσης θετικά φαίνονται και τα αποτελέσματα στις γυναίκες 26-45 ετών.
Εάν η διασταυρούμενη προστασία αποδειχθεί ότι διαρκεί στον χρόνο, τότε υπολογίζεται ότι θα προσθέσει 6-10% περαιτέρω προστασία έναντι του καρκίνου τραχήλου της μήτρας.
Παρακολούθηση των γυναικών μετά τον εμβολιασμό.
Θεωρείται σημαντικό οι γυναίκες που έχουν εμβολιαστεί να ενταχθούν σε ένα σύστημα ελέγχου και παρακολούθησης γιατί το εμβόλιο δεν καλύπτει όλους τους ογκογόνους ιούς, επομένως οι γυναίκες αυτές κινδυνεύουν ακόμη να αναπτύξουν καρκίνο από άλλους ογκογόνους ιούς για τους οποίους δεν προσφέρεται προστασία. Για όλους αυτούς τους λόγους οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να παρακολουθούνται συστηματικά και μετά τον εμβολιασμό.
Στην Ελλάδα έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Υγείας ο εμβολιασμός νέων κοριτσιών ηλικίας 10-13 ετών να ενταχθεί στο Εθνικό Σύστημα Εμβολιασμού.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε και το εννιαδύναμο εμβόλιο εναντίον του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Εμβόλιο εναντίον του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας). Το εμβόλιο αυτό θα αντικαταστήσει σταδιακά το τετραδύναμο εμβόλιο.
Ποια τα πλεονεκτήματα του εννιαδύναμου εμβολίου σε σχέση με το τετραδύναμο;
Προστατεύει το παιδί, τον έφηβο και τον ενήλικα από εννέα (9) διαφορετικά στελέχη σε σχέση με τα τέσσερα (4) του τετραδύναμου και τα δύο (2) του διδύναμου. Αυτό σημαίνει ότι αυξάνει σημαντικά την προστασία που παρέχει σε σχέση με τα προηγούμενα τετραδύναμο και διδύναμο εμβόλιο.
Η προστασία που παρείχαν τα υφιστάμενα εμβόλια κατά του HPV, για το καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, είναι περίπου 75%, ανάλογα με την επιδημιολογία (πόσο συχνά ανευρίσκονται τα στελέχη του εμβολίου στο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας) των στελεχών στην κάθε χώρα. Το εννιαδύναμο εμβόλιο παρέχει προστασία που πιθανό να ξεπερνά το 90%.
Ποιοι μπορούν να κάνουν το εμβόλιο;
Κορίτσια και αγόρια ηλικίας 9-26 χρονών.
Σε ποια ηλικία είναι καλύτερα να γίνεται;
Στην ηλικία των 12-13 χρονών γιατί η πλειοψηφία των εφήβων σε αυτή την ηλικία δεν ξεκίνησε να έχει σεξουαλική ζωή οπότε το εμβόλιο παρέχει το μέγιστο της προστασίας του.
Επιπλέον σε αυτή την ηλικία έχουμε την καλύτερη αντισωματική απάντηση.
Είναι το εμβόλιο ασφαλές;
Μάλιστα, είναι το ίδιο ασφαλές όπως και το τετραδύναμο. Οι πιο συχνές επιπλοκές είναι τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, όπως πόνος, φούσκωμα και ερυθρότητα.
Πόσες δόσεις χρειάζονται;
– Για τους έφηβους μέχρι την ηλικία των 15 χρόνων, δυο δόσεις με μεσοδιάστημα έξι μηνών ή εναλλακτικά η δεύτερη δόση να γίνεται μεταξύ 5 και 13 μήνες μετά τη πρώτη δόση.
– Για έφηβους>15 χρονών και ενήλικες χρειάζονται τρεις δόσεις. Η δεύτερη δόση γίνεται 1-2 μήνες μετά την πρώτη και η τρίτη δόση έξι μήνες μετά την πρώτη (3 μήνες ελάχιστο διάστημα από τη δεύτερη δόση).
Για να είστε πάντα καλά.
Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε : Λειτουργική, Προληπτική, Αντιγηραντική Ιατρική,
Ορμονική Αποκατάσταση γυναικών με Βιομιμητικές Ορμόνες,
Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία, Χειρουργική Μαστού