Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (Σ.Π.Ω. – P.C.O.s), είναι το πιο συνηθισμένο Ορμονικό πρόβλημα στις γυναίκες γόνιμης ηλικίας (από την εφηβεία και μετά). Αφορά περισσότερο από το 10% του γυναικείου πληθυσμού διεθνώς, ενώ υπολογίζεται ότι 20% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας, πάσχουν από Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (Σ.Π.Ω. – P.C.O.s), την ίδια στιγμή που υπάρχει ένα πολύ σημαντικό ποσοστό γυναικών, με αδιάγνωστο το Σύνδρομο.
Γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (Σ.Π.Ω. – P.C.O.s), έχουν συχνά κληρονομική προδιάθεση από μητέρα ή αδερφή, που πάσχουν από αυτό. Ο κίνδυνος από μητέρα πάσχουσα είναι 35% ενώ από αδελφή είναι 40%. Δεν υπάρχουν όμως αρκετά στοιχεία, για να είμαστε σίγουροι για τη βαρύτητα της γενετικής προδιάθεσης.
Πολλές γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (Σ.Π.Ω. – P.C.O.s), έχουν πρόβλημα βάρους (υπέρβαρες). Ωστόσο, σε χειρουργικά και ιστολογικά δεδομένα από το 1936 και μετά, αποδείχθηκε ότι 59% των γυναικών με P.C.O. δεν είχε παχυσαρκία.
Η αύξηση του βάρους είναι από ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του συνδρόμου, γίνεται σταδιακά και παρά την όποια αλλαγή στη διατροφή ή στον τομέα της άθλησης, συνεχίζεται.
Το επιπλέον βάρος εντοπίζεται συνήθως στην κοιλιακή περιοχή. Η παρουσία αυξημένης ινσουλίνης στο αίμα (υπερινσουλιναιμία) καθιστά ευκολότερη την αποθήκευση του λίπους, ενώ δυσκολεύει την καύση του.
Η αύξηση της κοιλιακής παχυσαρκίας με τη σειρά της εντείνει την υπερινσουλιναιμία και το βάρος αυξάνει διαρκώς.
Η Ινσουλίνη, είναι μια Ορμόνη, που ρυθμίζει τον μεταβολισμό των υδατανθράκων (γλυκόζης), των πρωτεϊνών και των λιπών στον Οργανισμό μας. Η κυριότερη όμως δράση της, είναι η ρύθμιση της «Ομοιόστασης», της ισορροπίας δηλαδή της γλυκόζης στον Οργανισμό.
Έρευνες ετών απέδειξαν τη σύνδεση μεταξύ Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών P.C.O. και Μεταβολισμού της Ινσουλίνης. Η Υπερινσουλιναιμία, διαπιστώνεται στο 40% έως 70% των γυναικών με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών- P.C.O. και στο 25% του γενικού πληθυσμού.
Οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, παράγουν περισσότερη ινσουλίνη (υπερινσουλιναιμία), προκειμένου να μπορέσουν να μεταβολίσουν τη Γλυκόζη. Αυτό συμβαίνει λόγω της «Αντίστασης» που παρουσιάζει ο Οργανισμός τους στην ινσουλίνη. Ο Οργανισμός δηλαδή παράγει περισσότερη ινσουλίνη, με σκοπό να μεταβολίσει τη γλυκόζη και με αυτόν τον τρόπο, να μειώσει τα επίπεδά της στο αίμα.
Ως αποτέλεσμα της Υπερινσουλιναιμίας στη γυναίκα με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, προκύπτει η αυξημένη παραγωγή Ανδρογόνων από τις ωοθήκες. Αυτό γίνεται, διότι στις ωοθήκες υπάρχουν υποδοχείς που δεσμεύουν την ινσουλίνη, η οποία διεγείρει με τη σειρά της, τις ωοθήκες να παραγάγουν επιπλέον ανδρογόνα (Δ4- ανδροστενδιόνη και τεστοστερόνη).
Στη συνέχεια, δημιουργείται αύξηση βάρους ή Παχυσαρκία, προβλήματα Ανωοθυλακιορρηξίας και αυξημένη ανεπιθύμητη Τριχοφυΐα στα χέρια, πρόσωπο, λαιμό, μέση γραμμή του σώματος, γύρω από τις θηλές των μαστών.
Στις γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (P.C.O.), λαμβάνουν χώρα κάποια γεγονότα, με τη μορφή «ντόμινο». Κάποια από αυτά είναι η παχυσαρκία, η ακμή, η τριχοφυΐα και η τριχόπτωση.
Λόγω της μόνιμης και συνεχούς αύξησης των τιμών των Οιστρογόνων στο αίμα, των μόνιμα αυξημένων Ανδρογόνων από τα οποία παράγονται ακόμα περισσότερα Οιστρογόνα, καθώς και λόγω των αυξημένων τιμών Ινσουλίνης, αυξάνεται η παραγωγή λιπωδών κυττάρων στον οργανισμό (παχυσαρκία).
Ταυτόχρονα, διεγείρεται ο υποθάλαμος, δηλαδή το κέντρο ελέγχου παραγωγής Ορμονών του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα την παραγωγή περισσότερης από το επιτρεπτό της Ορμόνης «GnRh», η οποία στη συνέχεια, διεγείρει τον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης (Π.Λ.Υ.).
Με τη σειρά της, η Υπόφυση, παράγει μεγαλύτερα ποσά της Ορμόνης LH, λιγότερα από τα επιθυμητά της Ορμόνης FSH. Αντιστρέφεται, επομένως, η φυσιολογική αναλογία των δύο αυτών Ορμονών και τελικά, τα Ωοθυλάκια δε μπαίνουν σε διαδικασία ωρίμανσης.
Ταυτόχρονα, έχουμε μόνιμη αύξηση των Ελεύθερων Ανδρογόνων, με αποτέλεσμα ανεπιθύμητη τριχοφυΐα ή και δασυτριχισμό, ακμή και τριχόπτωση.
Τα συμπτώματα και τα κλινικά ευρήματα του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών, μπορεί να εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε συνδυασμό μεταξύ τους και με διαφορετική βαρύτητα κάθε φορά.
Ορισμένα από τα συμπτώματα αφορούν σε δερματικές διαταραχές και άλλα σχετίζονται με γενικότερες σωματικές δυσλειτουργίες, ορατές και μη.
Οι πιο γνωστές δερματικές διαταραχές που οφείλονται στο Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών αποτελούν η λιπαρότητα, η ακμή, ο δασυτριχισμός ή η ανεπιθύμητη τριχοφυΐα σε περιοχές όπως το πρόσωπο, το στήθος, η κοιλιά, η πλάτη, τα χέρια, η αλωπεκία ανδρογενετικού τύπου, η τριχόπτωση και η δημιουργία υπερχρωματικών βλαβών και λεκέδων στο δέρμα, όπως οι κηλίδες και πανάδες έως μέλασμα.
Δυσλειτουργίες που προκύπτουν από τις Ορμονικές ανεπάρκειες και ανισορροπίες του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών, μπορεί να εκδηλωθούν με τη μορφή διαταραχών της εμμήνου ρύσεως. Κάποια από τα συμπτώματα διαφαίνονται μέσα από την αστάθεια του κύκλου. Ορισμένες φορές, παρατηρείται καθυστέρηση περιόδου σε γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών (αραιομηνόρροια). Από την άλλη, οι πάσχουσες από Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών μπορεί να εμφανίζουν περίοδο περισσότερες φορές από ό, τι είναι το φυσιολογικό (συχνομηνόρροια) ή και να μην έχουν καθόλου έμμηνο ρύση (αμηνόρροια).
Παράλληλα, οι διαταραχές του ορμονικού συστήματος των γυναικών με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών μπορεί να εκφραστούν με άλλες μορφές, οι οποίες συντελούνται στο εσωτερικό του σώματος, όπως είναι η Υπεροιστρογοναιμία, η Υπερινσουλιναιμία, η Υπερανδρογοναιμία, η υπερπλασία ενδομητρίου, οι πολύποδες ενδομητρίου και ενδοτραχήλου.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ανισορροπίες αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι διαταράσσεται ο φυσιολογικός μηχανισμός της ωορρηξίας. Στις ωοθήκες μιας γυναίκας, που βρίσκεται στην αναπαραγωγική ηλικία, υπάρχουν ωοθυλάκια. Κάθε μήνα κάποια εξ’ αυτών αρχίζουν να αυξάνονται, αλλά συνήθως μόνο ένα ωριμάζει, το οποίο και απελευθερώνει το ωάριο (ωορρηξία). Κατόπιν, το ωάριο αυτό μεταφέρεται στη σάλπιγγα με σκοπό να γονιμοποιηθεί.
Στις γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, δεν παράγονται από την ωοθήκη επαρκείς ποσότητες ορμονών οι οποίες είναι απαραίτητες, προκειμένου να επιτευχθεί η ωορρηξία. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, δεν πραγματοποιείται ωορρηξία και δε μπορεί να παραχθεί προγεστερόνη. Χωρίς προγεστερόνη, ωστόσο, η περίοδος χαρακτηρίζεται από αστάθειες.
Τέλος, από τα πιο συνήθη συμπτώματα και προβλήματα υγείας, που προκύπτουν από το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, αποτελούν τα παρακάτω:
Η γονιμότητα των γυναικών με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών φθίνει εξαιτίας των διαταραχών που παρατηρούνται στο μηχανισμό της ωορρηξίας (ανωοθυλακιορρηκτικοί κύκλοι). Πέραν αυτού, οι ασθενείς με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών έχουν αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν διαβήτη της κύησης, υπέρταση της κύησης, προεκλαμψία, πρόωρο τοκετό ή/και αποβολές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τα παιδιά, επίσης, που γεννιούνται από μητέρες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νεογνικής νοσηρότητας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τέτοιου είδους προβλήματα παρουσιάζονται σε πολλαπλές κυήσεις (δίδυμα, τρίδυμα).
Το γεγονός ότι το θέμα των Πολυκυστικών Ωοθηκών αποτελεί Σύνδρομο, σημαίνει ότι πρόκειται για νόσημα αγνώστου και πολλαπλής αιτιολογίας. Ως εκ τούτου, χαρακτηρίζεται από ευρύ φάσμα διαταραχών και αποτελεί το πιο αμφιλεγόμενο θέμα της Γυναικολογικής Ενδοκρινολογίας.
Οι ασθενείς με διαγνωσμένο το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών, θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη διατροφή τους και να αποφεύγουν τροφές με συντηρητικά, τρόφιμα με επεξεργασμένους υδατάνθρακες, αναψυκτικά και άλλα. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η οποιαδήποτε μορφή άθλησης, βοηθά στην ηπιότερη έκφραση των συμπτωμάτων.
Η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών και άλλες χρονοβόρες μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ως αγωγή για το Σύνδρομο, κάλυπταν προσωρινά ορισμένα συμπτώματα, δημιουργώντας παρενέργειες αφενός, χωρίς να παρεμβαίνουν στη ρίζα του προβλήματος, αφετέρου.
Οι ισχύουσες και ευρέως διαδεδομένες θεραπευτικές αγωγές, που χρησιμοποιούνται έως σήμερα, περιλαμβάνουν:
Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι καμία θεραπευτική ή επεμβατική θεραπεία, δε λύνει οριστικά το πρόβλημα του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών, καθότι τα αίτια που προκαλούν το Σύνδρομο δεν αντιμετωπίζονται στη ρίζα τους. Ως εκ τούτου, οι ασθενείς επιβαρύνονται με συνθετικές χημικές ουσίες και ταλαιπωρούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα με κοστοβόρες θεραπείες. Έτσι, οι ασθενείς παρεκτρέπονται από την καθημερινότητά τους, την ίδια στιγμή που το πρόβλημά τους δε λύνεται κι επομένως, βιώνουν πέραν από τις σωματικές, περαιτέρω συναισθηματικές και ψυχολογικές διαταραχές.
Ο συνδυασμός εξετάσεων σε κυτταρικό επίπεδο, η καταγραφή απεικονιστικών ευρημάτων μέσω διακολπικού υπερηχογραφικού ελέγχου, υψηλής ευκρίνειας 3D/ 4D in real-time, καθώς και τα πλήρη Ιατρικά Ιστορικά (Head to Toe), που μελετούν τους επιγενετικούς παράγοντες της ασθενούς και ελέγχουν πλήρως όλα τα υπόλοιπα συστήματα του οργανισμού της, μας βοηθούν να καταλήξουμε στο κατάλληλο εξατομικευμένο θεραπευτικό σχήμα. Στόχος, να αποκαταστήσουμε Βιοχημικά, Ορμονικά και Λειτουργικά, το φυσικό μηχανισμό του γυναικείου σώματος.
Από το πρώτο μόλις τρίμηνο, η ασθενής αρχίζει να παρατηρεί σημαντικές αλλαγές, στο σύνολο των πολλαπλών συμπτωμάτων, την ίδια στιγμή που παρατηρούνται μεγάλες αλλαγές στην ευεξία, στη διάθεση, στην ποιότητα και στον χρόνο του ύπνου, όπως επίσης και στη μείωση του stress.
Για να είστε πάντα καλά
Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε : Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία,
Χειρουργική Μαστού, Ορμονική Αποκατάσταση με Βιομιμητικές Ορμόνες
Λειτουργική, Αναγεννητική, Αντιγηραντική και Προληπτική Ιατρική