Τι είναι Εμμηνόπαυση
Tι είναι η Εμμηνόπαυση;
Με την απόλυτα στενή έννοια του όρου, «Εμμηνόπαυση» σημαίνει παύση, δηλαδή σταμάτημα της εμμήνου ρύσεως, δηλαδή της περιόδου ή του καταμήνιου κύκλου της γυναίκας, όπως αποκαλείται αλλιώς. Η Εμμηνόπαυση, λοιπόν, είναι η τελευταία περίοδος σε μια γυναίκα.
Πότε λέμε ότι μια γυναίκα βρίσκεται σε Εμμηνόπαυση;
Άραγε η Εμμηνόπαυση είναι μία μόνο στιγμή; Αν το σκεφτούμε έτσι, το οριστικό σταμάτημα της περιόδου, που ορίσαμε ως Εμμηνόπαυση, διαρκεί λίγες μόνον ημέρες. Αυτές ακριβώς που διαρκεί ο τελευταίος εμμηνορρυσιακός κύκλος στη γυναίκα.
Για το λόγο αυτό, μετά από δεκαετίες, η Ιατρική Κοινότητα όρισε, ότι για να πούμε πως μια γυναίκα βρίσκεται σε Εμμηνόπαυση, δεν θα πρέπει να έχει περίοδο, για έναν χρόνο καθόλου. Εάν δει αίμα ξανά, μετά από 12 μήνες, χρειάζεται άμεση ιατρική διερεύνηση.
Γιατί σταματά η περίοδος στις γυναίκες με την Εμμηνόπαυση;
Η διακοπή της περιόδου κατά την Εμμηνόπαυση, εμφανίζεται όταν οι ωοθήκες της γυναίκας, πάψουν να λειτουργούν. Αυτό σημαίναι ότι σταματούν να παράγουν πλέον τις Ορμόνες τους (Οιστρογόνα και Προγεστερόνη), ώστε να υπάρξει περίοδος. Όταν οι ωοθήκες έχουν εξαντλήσει τα αποθέματα ωαρίων τους και δε μπορεί να έρθει πλέον περίοδος, τότε λέμε ότι η γυναίκα βρίσκεται στην Εμμηνόπαυση.
Τι συμβαίνει πρακτικά ότι η γυναίκα βρίσκεται σε Εμμηνόπαυση;
Όταν η γυναίκα βρίσκεται στην Εμμηνόπαυση, σταματά να είναι αναπαραγωγική. Κατά συνέπεια, Εμμηνόπαυση σημαίνει χρονικά το «τέλος της αναπαραγωγής», το τελείωμα δηλαδή της Αναπαραγωγικής περιόδου στη ζωή μιας γυναίκας.
Μπορεί μια γυναίκα σε Εμμηνόπαυση να μείνει έγκυος;
Με τις σύγχρονες μεθόδους εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF), μια γυναίκα χωρίς περίοδο, μπορεί να μείνει έγκυος. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, ο ορισμός της Εμμηνόπαυσης, στις μέρες μας, τονίζει ότι:
Η Εμμηνόπαυση σημαίνει χρονικά, το τέλος της Φυσιολογικής Λειτουργίας των Ωοθηκών και την αδυναμία Φυσιολογικής πλέον Αναπαραγωγής, της γυναίκας.
Πώς και γιατί φτάνει η γυναίκα στην Εμμηνόπαυση;
Κατά την 20η εβδομάδα της κύησης, κάθε θηλυκό έμβρυο έχει ωοθήκες. Οι ωοθήκες του θηλυκού εμβρύου, περιέχουν τότε περίπου 4 με 6 εκατομμύρια Αρχέγονα Ωοθυλάκια.
Ήδη, από εκείνη τη στιγμή, κάποια ωοθυλάκια αρχίζουν και ωριμάζουν. Αυτή η τάση των ωοθυλακίων, από την εμβρυϊκή ακόμη ζωή, για ωρίμαση, είναι συνεχής για όσο το θηλυκό έμβρυο βρίσκεται στη μήτρα. Επίσης είναι ανεξάρτητη από την παρουσία των απαραίτητων ορμονών, που παράγονται από την υπόφυση του εγκεφάλου (γοναδοτροπινών LH και FSH).
Ποια διαδικασία ονομάζεται «Μηχανισμός Ατρησίας»;
Αντίθετα, προκειμένου να γίνει ωρίμαση ωοθυλακίων, στην ενήλικα ζωή της γυναίκας χρειάζονται απαραίτητα οι γοναδοτορπίνες LH και FSH. Γι’ αυτό, όταν κατά την εμβρυϊκή ηλικία του θηλυκού εμβρύου ωριμάζουν συνεχώς ωοθυλάκια, φτάνουν σε ένα περιορισμένο βαθμό ανάπτυξης και καταστρέφονται. Αυτό γίνεται με μια διαδικασία που λέγεται «Μηχανισμός Ατρησίας».
Ο Μηχανισμός της Ατρησίας και καταστροφής χιλιάδων ωοθυλακίων, συνεχίζεται από εκείνη τη στιγμή της εμβρυικής ζωής, μόνιμα. Δεν σταματά ποτέ. Εξακολουθεί καθόλη την ενδομήτρια ζωή του θηλυκού εμβρύου, κατά τη νεογνική ηλικία, τη βρεφική, τη νηπιακή, την παιδική, την εφηβική ηλικία, αλλά και σε όλη τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής κάθε γυναίκας.
Ποιο είναι το αποτέλεσμα του «Μηχανισμού Ατρησίας»;
Αποτέλεσμα του Μηχανισμού Ατρησίας είναι ότι ήδη κατά τη γέννησή του, κάθε θηλυκό νεογνό, έχει χάσει 3 έως 5 εκατομμύρια ωοθυλακίων. Έτσι, το θηλυκό νεογνό, ξεκινά πλέον την πρώτη μέρα της ζωής του με ένα απόθεμα ωοθυλακίων στις ωοθήκες του από 1 έως 2 εκατομμύρια.
Μόλις το νέο κορίτσι τελειώσει την Εφηβεία του, όπως βλέπετε και στο σχεδιάγραμμα, έχει στις ωοθήκες του, μόλις 300 με 350.000 (χιλιάδες) ωοθυλάκια.
Κατόπιν, στη διάρκεια των 3 με 3,5 επόμενων δεκαετιών, η γυναίκα διαθέτει αυτή και μόνο τη συγκεκριμένη Δεξαμενή Ωοθυλακίων (Ovarian Reserve of Follicles). Κάθε μήνα, με την επίδραση των απαραίτητων πλέον γοναδοτροπινών Ορμονών (LH και FSH), κάποια ωοθυλάκια, οδηγούνται σε μεγαλύτερη ωρίμαση.
Τι είναι η Ωοθυλακιορρηξία;
Από όλα τα ωοθυλάκια που ωριμάζουν, κατά τη διάρκεια ενός καταμήνιου εμμηνορησιακού κύκλου κάθε γυναίκας, συνήθως ένα θα φτάσει σε πλήρη ανάπτυξη, δηλαδή ένα θα είναι το «Προέχον Ωοθυλάκιο» (Primary Follicle). Αυτό το ωοθυλάκιο, με τη βοήθεια και πάλι ορμονών θα σπάσει και το φαινόμενο λέγεται Ωοθυλακιορρηξία. Τότε, εάν περιέχει ωάριο, το συγκεκριμένο ωοθυλάκιο που έσπασε, θα το απελευθερώσει, με σκοπό να συντελεστεί πιθανή Γονιμοποίηση.
Τι συμβαίνει με τα Ωοθυλάκια που δεν έσπασαν;
Όλα τα Ωοθυλάκια, κάθε μήνα, σε κάθε κύκλο, καθόλη τη διάρκεια της ζωής της γυναίκας, καταστρέφονται με τον «μηχανισμό της Ατρησίας».
Κάθε μήνα στη ζωή της γυναίκας, ωοθυλάκια καταστρέφονται και έτσι μειώνεται ο αριθμός τους στη «δεξαμενή» των ωοθηκών, η οποία δεν ανανεώνεται. Τα Ωοθυλάκια όμως, είναι πολύτιμα τόσο για τις ίδιες τις γυναίκες, όσο και για την Αναπαραγωγή τους. Κυρίως γιατί τα Ωοθυλάκια που ωριμάζουν κάθε μήνα, παράγουν Οιστρογόνα, με σημαντικότερη τη 17β- Οιστραδιόλη(Ε2), το σπουδαιότερο δηλαδή Οιστρογόνο της γυναίκας.
Ποια διαδικασία που επιτελούν τα Οιστρογόνα;
Τα Οιστρογόνα φροντίζουν για την εύρυθμη λειτουργία του γυναικείου Οργανισμού. Πιο συγκεκριμένα είναι υπεύθυνα για τις λειτουργίες των γεννητικών οργάνων της γυναίκας, της ουροδόχου κύστεως, της ουρήθρας της, καθώς και για την κατάσταση του δέρματός της. Επίσης φροντίζουν τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου, καθώς επίσης και δεκάδες άλλες λειτουργίες στο σώμα της γυναίκας.
Τι συμβαίνει όταν γίνεται Ωοθυλακιορρηξία;
Το σημαντικότερο συμβάν προκειμένου να διατηρείται η ισορροπία του γυναικείου Οργανισμού, είναι να γίνεται Ωοθυλακιορρηξία. Μόνο τότε παράγεται η άλλη πολύτιμη Ορμόνη για τις γυναίκες, δηλαδή η Προγεστερόνη.
Ποια λειτουργία επιτελεί η Προγεστερόνη στο γυναικείο σώμα;
Η Προγεστερόνη είναι η Ορμόνη της Μητρότητας και η Αντικαρκινική προστασία της γυναίκας. Αυτό γιατί εξισορροπεί την πολλαπλασιαστική, αυξητική και μιτωτική δράση των Οιστρογόνων.
Τι είναι η «Κλιμακτήριος» ή η «Προεμμηνόπαυση»;
Με το πέρασμα των ετών συνειδητοποιούμε ότι καθώς ελαττώνονται τα ωοθυλάκια στις ωοθήκες κάθε γυναίκας, μειώνονται αντίστοιχα και οι βασικές της Ορμόνες. Επομένως, οι ωοθυλακιορρηξίες αραιώνουν κι έτσι, σε διαφορετικό χρόνο κάθε γυναίκα, μπαίνει σε μία χρονική περίοδο της ζωής της, χρόνια πριν την Εμμηνόπαυση, που την ονομάζουμε «Κλιμακτήριο» ή «Προεμμηνόπαυση».
Κλιμακτήριος: ποια τα αποτελέσματα και οι κίνδυνοί της;
Η διεργασία που κάνει το σώμα κατά την περίοδο της Κλιμακτηρίου, οδηγεί τη γυναίκα στην Εμμηνόπαυση. Είναι δηλαδή ο λόγος, για τον οποίο δηλαδή κάθε γυναίκα θα πάψει τελικά να έχει περίοδο.
Χωρίς ωοθυλάκια να «σπάνε» στη μέση του κύκλου της γυναίκας, το σώμα δεν παράγει τις πολύτιμες ορμόνες της, δηλαδή Οιστρογόνα και Προγεστερόνη.
Κάθε γυναίκα όμως, χωρίς Οιστρογόνα και Προγεστερόνη, βρίσκεται εκτεθειμένη σε εκατοντάδες κινδύνους.
Να είστε καλά
Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε : Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία,
Χειρουργική Μαστού, Ορμονική Αποκατάσταση με Βιομιμητικές Ορμόνες
Λειτουργική, Αναγεννητική, Αντιγηραντική και Προληπτική Ιατρική