Οι Ορμονικές Αλλαγές στην Κλιμακτήριο και την Εμμηνόπαυση
Οι Ορμονικές Αλλαγές στην Κλιμακτήριο και την Εμμηνόπαυση
Σε όλη τη διάρκεια της Κλιμακτηρίου της γυναίκας, η παραγωγή Οιστρογόνων από τις Ωοθήκες της μειώνεται συνεχώς.
Έτσι, τα μειωμένα Οιστρογόνα δεν μπορούν πλέον να ασκήσουν την Ανασταλτική Δράση που κανονικά ασκούν στον Υποθάλαμο και την Υπόφυση. Αποτέλεσμα αυτού είναι η αύξηση της έκκρισης των Γοναδοτροπινών ορμονών (FSH, LH) από την Υπόφυση. Αρχικά, αυξάνεται η FSH και μετά η LH.
Αυτή η αύξηση της FSH αρχικά και της LH αργότερα ανευρίσκεται και εργαστηριακά, αποτελώντας ένα εύρημα που σημαίνει ότι η γυναίκα βρίσκεται σε Περιεμμηνόπαυση ή Εμμηνόπαυση.
Τα Οιστρογόνα μειώνονται, γιατί οι Ωοθήκες, με το πέρασμα των ετών, έχουν χάσει πολλές χιλιάδες ωοθυλάκια (follicles). Έτσι, από τις λίγες χιλιάδες ωοθυλακίων που τους μένουν, τα οποία είναι πλέον και χειρίστης ποιότητας, παράγονται λίγα Οιστρογόνα.
Τα Οιστρογόνα αυτά δεν είναι ικανά να οδηγήσουν στη μέση του γυναικείου κύκλου (μεσοκυκλικά, όπως λέμε) το μεγαλύτερο σε μέγεθος Ωοθυλάκιο, τον «αρχηγό»(Προέχον) σε Ωοθυλακιορρηξία.
Χωρίς όμως Ωοθυλακιορρηξία (Ανωοθυλακιορρηκτικός Κύκλος), δεν σχηματίζεται Ωχρό Σωμάτιο (που είναι το «σπασμένο» ωοθυλάκιο) και έτσι δεν παράγεται από αυτό Προγεστερόνη, όπως θα έπρεπε κανονικά.
Συνέπεια των Oρμονικών Aλλαγών, που συμβαίνουν στη γυναίκα κατά την Κλιμακτήριο, είναι η εμφάνιση διαταραχών στην περίοδό της.
Οι διαταραχές αυτές της εμμήνου ρύσεως (περιόδου) κατά την Κλιμακτήριο, είναι Χρονικές, Ποιοτικές και Ποσοτικές. Η γυναίκα τις αντιλαμβάνεται άμεσα.
- Αρχικά η συχνότητα του κύκλου αλλάζει. Η περίοδος έρχεται πιο συχνά (Συχνομηνόροια) και κατόπιν πιο αργά (Αραιομηνόρροια).
- Η ποιότητα του αίματος δεν είναι ίδια, καθαρό τις πρώτες 3-4 ημέρες και λίγο καφεοειδές μετά. Το αίμα μπορεί να είναι λίγο και σκούρο, πολύ και σε πήγματα, να σταματά και να ξαναρχίζει.
- Η διάρκεια των ημερών που έχει αίμα η γυναίκα (η διάρκεια της περιόδου της δηλαδή) συνήθως ελαττώνεται κάτω από τέσσερις (4) ημέρες. Ξαφνικά, σε άλλο κύκλο, μπορεί να έχει πολύ αίμα για μέρες (Μηνορραγία). Μπορεί επίσης να έχει και πάλι αίμα, μόλις 15 μέρες μετά από την κανονική της περίοδο (Μητρορραγία). Μπορεί επίσης, να συμβούν και τα δυο (Μηνομητρορραγίες).
Ταυτόχρονα, η συνεχής μείωση Oιστρογόνων δημιουργεί τις πρώτες εξάψεις, ταχυκαρδίες και τα υπόλοιπα συμπτώματα της Περιεμμηνόπαυσης και της Εμμηνόπαυσης. Η γυναίκα αρχίζει να νιώθει λιγότερο υγρή στον κόλπο της (κολπική ξηρότητα) και να έχει προβλήματα στη σεξουαλική της ζωή, έως και πόνο κατά την επαφή (Δυσπαρεύνια).
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όταν τα Oιστρογόνα μειωθούν κάτω από ένα κριτικό σημείο, η περίοδος σταματά. Η γυναίκα μπαίνει πλέον στη φάση της Εμμηνόπαυσης. Επομένως, κατά την Εμμηνόπαυση, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που γίνεται κατά την Εμμηναρχή (όταν ξεκινά η πρώτη περίοδος στις νεαρές γυναίκες).
- Στην Εμμηναρχή, μετά από κάποιο κριτικό σημείο αύξησης των Οιστρογόνων, ξεκινά η πρώτη περίοδος της γυναίκας.
- Στην Εμμηνόπαυση, αντίθετα, μετά από κάποιο κριτικό σημείο Ελάττωσης των Οιστρογόνων, σταματάει περίοδος της γυναίκας.
Λόγω αυτής της κατάστασης ένδειας, έλλειψης Οιστρογόνων που βρίσκεται ο οργανισμός, προσπαθεί να ενεργοποιήσει άλλους μηχανισμούς, για την παραγωγή τους. Γιατί η παραγωγή Οιστρογόνων από τις ωοθήκες κατά την εμμηνόπαυση, είναι ελάχιστη.
Προσπαθώντας λοιπόν ο οργανισμός να παράξει Οιστρογόνα, για να διατηρήσει τα γεννητικά όργανα της γυναίκας και τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου, σε καλή και υγιή κατάσταση, αρχίζει την Εξωαδενική (εκτός δηλαδή των ωοθηκών) Παραγωγή Οιστρογόνων.
Αυτό το κάνει ο οργανισμός της γυναίκας, με την Περιφερική Μετατροπή των Ανδρογόνων σε Οιστρογόνα. Για να συμβεί αυτό ο οργανισμός, χρειάζεται ένα βασικό ένζυμο, την Αρωματάση. Αυτό το βρίσκει στον Λιπώδη Ιστό.
Γι’ αυτό φροντίζει να αυξήσει τη συλλογή Υποδόριου Λιπώδους Ιστού στην κοιλιά της γυναίκας κατά την Εμμηνόπαυση. Γι’ αυτό το λόγο, βλέπουν οι γυναίκες το σώμα τους να αλλάζει, να παίρνουν «παχάκια» στην κοιλιά, ιδιαίτερα αυτές που δεν είχαν. Αλλάζει η κατανομή του λιπώδους ιστού τους.
Έτσι ξεκινά με την Αρωματάση, η μετατροπή που λέγεται Αρωματοποίηση των Ανδρογόνων σε Οιστρογόνα.
Στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες η 17-β Οιστροδιόλη (Ε2), το μείζον και σημαντικότερο δραστικό οιστρογόνο της γυναίκας, μειώνεται περίπου στα 13pg/ml(pg=πικογραμμάρια) στο αίμα τους.
Η Οιστραδιόλη (Ε2), λοιπόν, παράγεται κατά την Εμμηνόπαυση με δυο μηχανισμούς.
- Aπό την άμεση Αρωματοποίηση της Τεστοστερόνης στην περιφέρεια και
- Aπό την Οιστρόνη (Ε1) κυρίως, που μετατρέπεται σε θεϊκή οιστρόνη και κυκλοφορεί στο αίμα της γυναίκας “ταξιδεύοντας” στα διάφορα όργανα-στόχους. Εκεί υδρολύεται πάλι σε Οιστρόνη και μετά μέσω του ενζύμου 17β-υδρόξυ-στεροειδοδειδρογενάση, μεταβολίζεται σε 17-β-Οιστραδιόλη (Ε2), που είναι το Οιστρογόνο το οποίο ασκεί την κύρια οιστρογονική δράση.
Τέλος τα Αδρογόνα (Τεστοστερόνη και Ανδροστενδιόνη), που χρειάζονται στον γυναικείο οργανισμό κατά την Εμμηνόπαυση, για να τα μετατρέψει (αρωματοποιήσει) σε Οιστρογόνα, τα παίρνει με δυο τρόπους:
- από το φλεβικό αίμα των Ωοθηκών, όπου υπάρχουν υψηλά επίπεδα Τεστοστερόνης και λιγότερο Ανδροστεδιόνης (5%). Τα ανδρογόνα αυτά προέρχονται από το στρώμα της ωοθήκης και τα κύτταρα της πύλης της.
- Από τα Επινεφρίδια που παράγουν το 95% της Ανδροστεδιόνης που κυκλοφορεί στο αίμα της Εμμηνοπαυσιακής γυναίκας. Τα επινεφρίδια, όμως, παράγουν περισσότερα ανδρογόνα, σε καταστάσεις stress.
- Όλος λοιπόν ο γυναικείος οργανισμός βρίσκεται σε κατάσταση stress, κατά την Εμμηνόπαυση. Γιατί έχει ξεφύγει παντελώς από την Ισορροπία και εύρυθμη λειτουργία του.
- Προσπαθεί να τροφοδοτήσει τη γυναίκα με λιπώδη ιστό, για να βρει Αρωματάση.
- Πιέζει τα κύτταρα της πύλης της ωοθήκης και του στρώματος αυτής, για να πάρει Ανδρογόνα.
- Τα επινεφρίδια υπερλειτουργούν και αυτά, για να τροφοδοτήσουν με ακόμη περισσότερα Ανδρογόνα.
- Κάποια στιγμή όλα τα συστήματα που υπερλειτουργούν, «κρασάρουν», τελειώνουν, ανεπαρκούν, σταματούν.
Τότε πλέον δεν παράγονται καθόλου Οιστρογόνα. Δεν μπορούν να διατηρηθούν οι φυσιολογικές λειτουργίες του φύλου και τα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά στις γυναίκες.
Πόσο ακραία πραγματικά θα ήταν η άποψη ότι όλα αυτά που περιγράψαμε, εξαιρετικά σύντομα είναι απολύτως φυσιολογικά;
Και όμως επιστήμονες υποστήριζαν και ίσως υποστηρίζουν ότι η Κλιμακτήριος, η Περιεμμηνόπαυση και η Εμμηνόπαυση είναι κάτι το φυσιολογικό.
Το να φτάσουμε στην Ιατρική του 21ου αιώνα να θεωρούμε την Απόλυτη Εκτροπή από το πραγματικά Φυσιολογικό και Βέλτιστο (optimal) τη Μέγιστη Ορμονική Ανεπάρκεια και την Πτώση της Γυναίκας ως «Φυσιολογικό» είναι κάτι τουλάχιστον αξιοσημείωτο.
Πέρασαν δηλαδή εκατοντάδες αιώνες, για να φτάσει η Γυναίκα να ζει κατά μέσο όρο 85 χρόνια, ενώ ταυτόχρονα της λέμε ότι θα ζήσει το μισό και παραπάνω της ζωής της, χωρίς τις Φυσιολογικές της Λειτουργίες;
Για να είστε πάντα καλά
Dr. Κυριάκος Τίγκας, M.D.
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Εξειδίκευση σε : Χειρουργική Γυναικολογική Ογκολογία,
Χειρουργική Μαστού, Ορμονική Αποκατάσταση με Βιομιμητικές Ορμόνες
Λειτουργική, Αναγεννητική, Αντιγηραντική και Προληπτική Ιατρική